موضوعات	تبعیض، برابری جنسیتی، حقوق بشر
پیچیدگی	سطح ۲
سن	۸ تا ۱۳ سال
تعداد افراد گروه	۸ تا ۲۰ کودک
نوع تمرین	بحث، ارائه نمایشی از تمرین با جملات
نگاه اجمالی	درباره‌ی عبارات حساسیت‌برانگیز بحث می‌کنند و نظراتشان را ارائه می دهند.
اهداف	گفت‌وگو درباره‌ی کلیشه های جنیسیتی و برابری جنسیتی ترویج بردباری نشان دادن این که کلیشه‌ها چطور به تبعیض می‌انجامند.
آماده‌سازی	سه جمله از لیست انتخاب کنید و یا خودتان بسازید. چهار برگه [با این چهار عبارت] آماده کنید: موافقم / نمی دانم / دارم فکر می کنم / مخالفم هرکدام از [برگه‌ها] را در گوشه ای از اتاق قرار دهید. جملاتِ بیشتری برای استفاده در نمایش انتخاب کنید و هرکدام را روی تکه کاغذی بنویسید.
وسایل مورد نیاز	کاغذ برای عبارت‌ها – تکه های کاغذ برای جملات

 

روش آموزش

بخش ۱: موضع‌گیری

۱. اولین بخش از تمرین را برای کودکان توضیح دهید:

الف. اتاق به چهار گوشه تقسیم و هر گوشه با یکی از این برگه‌ها علامت گذاری شده است: موافقم / نمی‌دانم / دارم فکر می‌کنم / مخالفم.

ب. شما سه جمله‌ی مختلف را یک به یک می خوانید. کودکان بر اساس این که موافقند، مخالفند، نظری ندارند، یا زمان بیشتری برای فکر کردن لازم دارند، در یکی از گوشه‌ها موضع می‌گیرند.

۲. اولین جمله را بخوانید و صبر کنید تا کودکان موضع خود را انتخاب کنند. سپس از کودکان در هر گوشه‌ای بپرسید که چرا آن را انتخاب کردند. اگر کودکان بعد از شنیدن دلایل سایرین نظرشان تغییری کرده، آنها را دعوت کنید تا تغییر مکان دهند. این روند را برای هر سه جمله تکرار کنید.

۳. کودکان را جمع کنید و این بخش از تمرین را با آنها به بحث بگذارید:

الف. آیا قسمتی از این تمرین شما را غافلگیر کرد؟

ب. به نظر شما چرا افراد نظرات مختلفی درباره این جملات داشتند؟

ج. آیا دلایل کسی باعث شد که شما موضع‌تان را تغییر دهید؟ چرا؟

د. چطور می توانیم بفهمیم کدام موضع "درست" است؟

بخش ۲: بازی کردن یک موضع

۴. کودکان را به گروه هایی کوچکتر از پنج نفر تقسیم کنید و به هر گروه یک جمله‌ی متفاوت بدهید. توضیح دهید که هر گروه پانزده دقیقه فرصت دارد تا جمله را بخواند، درباره‌اش صحبت کند، و نمایش کوتاهی که پیام این جمله را برساند طراحی کند.

۵. از هر گروه بخواهید نمایش خود را اجرا کند. بعد از هر نمایش، از تماشاگران بپرسید که نمایش چه پیامی را می‌خواسته منتقل کند. سپس از گروه اجراکننده بپرسید که چه پیامی می خواستند بدهند.

بررسی و ارزیابی

با پرسیدن سوالاتی مانند پرسش‌های پایین، تاثیرات کلیشه های جنسیتی را به بحث بگذارید:

الف. چه چیزی در این جملات شبیه هم بود؟ جمله‌های دیگری مثل این‌ها می شناسید؟

ب. آیا توقعات و قوانین متفاوتی برای دخترها و پسرها در این گروه وجود دارد؟ در مدرسه یا کلاس چطور؟ یا در خانواده؟ آیا این منطقی است؟

ج. آیا موارد دیگری درباره‌ی اینکه پسرها و دخترها چطور باید باشند یا چه کاری را باید انجام دهند، به ذهنتان می رسد؟ چنین افکاری در سایر نقاط کشور هم وجود دارد؟ در اروپا چطور؟ در جهان؟

د. وقتی دختر یا پسری با این افکار موافق نباشند و بخواهند رفتار متفاوتی داشته باشند، چه اتفاقی می‌افتد؟ تا به حال در موقعیتی مشابه این بوده‌اید؟ چه احساسی داشتید؟ چه کار کردید؟

ه. آیا توقعات، راجع به اینکه یک فرد مونث یا مذکر چگونه باید باشد، روی بزرگسالان هم مثل کودکان تاثیر می‌گذارد؟

۲. با پرسیدن سئوالاتی مشابه زیر، کلیشه‌های جنیسیتی را به تبعیض مرتبط کنید:

الف. چگونه چنین افکاری درباره‌ی مذکر یا مونث بودن انتخاب‌های ما را محدود می کنند؟ می توانید چند مثال بزنید؟

ب. این محدودیت‌ها چه تاثیری بر حقوق انسانی ما دارند؟

ج. ما چه کاری می توانیم انجام دهیم تا در آینده دخترها و پسرها با آزادی بیشتری آنطور که می خواهند عمل کنند؟

پیشنهاداتی برای پی‌گیری

• تمرین "چه دنیای شگفت انگیزی" بر روی ظواهر و واقعیت‌ها تمرکز دارد.
• تمرین "روزی روزگاری" صفحه ۱۲۵ نیز به کلیشه‌های جنسیتی می پردازد.

ایده هایی برای اجرا

به همراه کودکان یک "مرام نامه‌ی" شخصی برای رفتار متقابل افراد گروه نسبت به هم و تضمین اینکه با دخترها و پسرها یکسان رفتار شود، تهیه کرده، روی دیوار نصبش کنید و هنگامی که در گروه درگیری به وجود می‌آید به آن رجوع کنید.

نکاتی برای تسهیلگران

• مراقب باشید که کلیشه‌های جنسیتی مطرح شده در این تمرین را تقویت نکنید. به کلیشه‌ها و پیش‌داوری‌های خودتان درباره‌ی جنیست و اینکه چطور ممکن است آنها را به عنوان تسهیلگر به گروه منتقل کنید آگاه باشید.
• جملاتی را انتخاب کنید که نشان دهند دخترها و پسرها، هرچند که از نظر فیزیکی متفاوت هستند، حقوق برابری دارند. جملاتی که انتخاب می کنید به حد کافی بحث برانگیز باشند تا تفاوت نظ‌رها بیرون کشیده شود.
• از قطبی کردن دخترها و پسرها بپرهیزید. بسته به گروهتان، می توانید گروه‌های تک جنسیتی یا مختلط برای اجرای نمایش درست کنید.
• نگرش والدین به شدت روی کودکان تاثیر می‌گذارد. ممکن است واکنش‌های منفی و یا مثبت درباره‌ی این تمرین از والدین دریافت کنید.

تنظیمات:

• برای کوتاه کردن تمرین، تنها قسمتی که بیشترین ارتباط را با گروهتان دارد انجام دهید.
• به جای طراحی یک نمایش، از کودکان بخواهید یک ارائه‌ی تصویری انجام بدهند. (مثل کشیدن کارتون، کولاژی از تصاویر مجلات، و غیره)

 

جملات نمونه

• عروسک فقط برای دخترها است.
• پسرها گریه نمی‌کنند.
• پسرها دامن نمی‌پوشند.
• یک دختر نمی‌تواند رئیس باشد.
• فقط پسرها فوتبال بازی می‌کنند .
• دخترها ضعیف و پسرها قوی هستند.
• دخترها به مادرشان کمک می‌کنند. پسرها به پدرشان کمک می‌کنند.
• دختر بودن از پسر بودن بهتر است.
• وقتی خرابکاری‌ای می‌شود، پسرها همیشه اول سرزنش می‌شوند.
• پسرها می‌توانند "کلمات زشت" به کار ببرند، اما دخترها نمی‌توانند.
• دخترها از پسرها باهوش‌تر هستند.
• دخترها در دعواها می برند چون تقلب می کنند.
• اشکالی ندارد که پسرها همدیگر را بزنند، اما دخترها نباید این کار را بکنند.
• پسرها تنبل‌تر از دخترها هستند.
• دخترها نسبت به پسرها دروغگوهای بهتری هستند.

 

 

این تمرین ترجمه‌ای است از:

Council of Europe, 2007. Compasito – a manual on human rights education for children!; Boys Don’t Cry! activity. Directorate of Youth and Sport, Hungary